In 2017 vertelde mijn moeder mij over het St. Olav’spad, een oude Scandinavische pelgrimsroute. Ze had een artikel in een tijdschrift gelezen over spiritualiteit en geluk, en ze had de beslissing genomen. Ze ging door de Zweedse wildernis wandelen. Alleen. Mijn moeder was toen 80 jaar oud en nog geen jaar daarvoor had ze een zware operatie ondergaan vanwege darmkanker. Ik was niet zo enthousiast over het hele idee. Ik was behoorlijk bezorgd.
Gelukkig vroeg ze om hulp bij het organiseren van haar reisschema. En toen ik hoorde dat de organisator (Nordic Pilgrim) haar positie tijdens haar 10 dagen wandelen via een app ging volgen, voelde ik me enigszins gerustgesteld en begon ik de schoonheid van haar idee in te zien.
Later, toen ik tijdens haar wandeling de eerste berichten van mijn moeder ontving, werd die schoonheid bevestigd in de prachtige foto’s die binnenkwamen. Ik was erg onder de indruk van het landschap, de verhalen en de indrukken van alle verschillende accommodaties waar mijn moeder langs de route verbleef. Ze liep van Revsund naar Are.
2018 was een triest jaar. In juli stierf mijn stiefvader en in augustus hoorde mijn moeder van de artsen in het ziekenhuis dat haar kanker was teruggekomen. De prognose was dat ze nog twee maanden te leven zou hebben. Waarschijnlijk minder. We bevonden ons in een staat van overweldigend verdriet. Een second opinion bij een gespecialiseerd kankerinstituut was hoopvoller. Als mijn moeder een chemokuur gecombineerd met nog meer operaties zou accepteren, zou ze een redelijke kans hebben. Zij leunde echter achterover. Mij in wanhoop achterlatend.
Ik ben niet de persoon die de definitie geeft van wat wonderen zijn. Maar het leek beslist een wonder toen mijn moeder zich, na haar uiteindelijke besluit om geen verdere medische behandeling te zoeken, beter begon te voelen. Zo nu en dan waren er ernstige crises in haar fysieke toestand, maar tussen die momenten door herstelde ze zich en beleefde ze dagen, weken en soms zelfs maanden waarin ze zich fit en sterk voelde.
De tijd verstreek en in 2019 voelde ze zich zelfs zo goed, dat we het moedige idee kregen om samen naar Zweden te gaan. We wisten dat dit onze laatste reis samen zou zijn. Toen het tijdstip van ons vertrek echter dichterbij kwam, voelde mijn moeder zich erg zwak. Ik stelde voor om het hele plan op te geven. Ik had geen vertrouwen in het idee om over verlaten natuurpaden te wandelen met mijn 82-jarige moeder, die zich duidelijk niet lekker voelde. Maar ze drong krachtig aan. En nogmaals, het feit dat we onze reis zouden laten organiseren, onze bagage zouden laten vervoeren en dat we gevolgd zouden worden via een app, hielp me om aan de wens van mijn moeder tegemoet te komen.
De eerste dagen gingen langzaam. Maar elke dag werd mijn moeder sterker en fitter. Na een paar dagen liepen we zelfs 30 km op één dag! Het was een pure, eenvoudige en zalige ervaring om samen dit pad te lopen. Soms praatten we. Andere keren zaten we in stilte op een omgevallen boom, een bankje, een rots. We bezochten kerkjes, we genoten van prachtige uitzichten, we liepen in de zon, we wandelden door hevige regen. Onze wandelweek leek een aaneenschakeling van vele kleine magische momenten die we samen beleefden. Ik denk dat ik in mijn volwassen leven nog nooit zo dichtbij mijn moeder ben gekomen.
Het Olavspad zelf was nog mooier dan de beelden die mijn moeder mij had gestuurd. Een van de leukste momenten aan het einde van elke dag was om verwelkomd te worden in een accommodatie die altijd een grote verrassing bleek. We hebben geslapen in een oude kerk, in een kunstenaarsgalerij, in een motel, een klein huisje in de middle of nowhere, bij mensen thuis. De ene keer was het eenvoudig, de andere keer was het comfortabeler, maar het was altijd gewoonweg geweldig. Samen liepen we van Torpshammer naar Pilgrimstad.
In 2020 overleed mijn moeder. Ze had heel veel vrede met haar situatie en mentaal was ze 100 procent gezond. Zelfs een uur voor haar moment van overlijden stuurde ze me nog steeds enkele berichten waarin ze enkele laatste wensen over haar eigen begrafenis deelde.
In plaats van de 2 maanden die de artsen haar hadden gegeven, heeft ze nog 2 jaar geleefd. En wat voor jaren zijn het geweest! Nadat ze haar besluit had aanvaard om geen verdere medische behandeling te ondergaan, opende zich de weg voor een intensieve maar harmonieuze slotfase van haar leven. En samen wandelen langs het Olavspad was het hoogtepunt.
Na de begrafenis van mijn moeder kon ik maar één manier bedenken om aan mijn verdriet toe te geven. Het was in corona-tijd en het zou niet gemakkelijk zijn, maar ik wilde terug naar het pad. Dit keer ging ik het stuk lopen dat mijn moeder in 2017 al had gelopen. Ik volgde letterlijk haar voetsporen. Ik begon in Pilgrimstad, op de plaats waar mijn moeder en ik het jaar ervoor onze reis hadden beëindigd. Ik verbleef zelfs in de galerie van dezelfde kunstenaar. Ik kwam ’s avonds laat aan en werd door de eigenaar verwelkomd met kaarslicht en een vuur in de kachel. Het was emotioneel om op dezelfde plek te zijn waar ik met mijn moeder was geweest. Maar het was ook mooi en ongetwijfeld heel gezond.
In 8 dagen liep ik van Pilgrimstad naar Åre. Op de meeste plaatsen verbleef ik in dezelfde hostels, huizen en hutten waar mijn moeder had verbleven. Soms kon ik zelfs de teksten lezen die ze in de gastenboeken had geschreven. Natuurlijk kunnen momenten als deze pijn en verdriet veroorzaken. Maar alles bij elkaar ging mijn wandeling veel meer over mijn absolute bewondering voor de verbazingwekkende schoonheid van het pad en de geweldige ervaring om dagenlang alleen te lopen. Door corona was de route waarschijnlijk nog verlatener dan andere jaren, maar dat vond ik niet erg. Het Olavspad leek me nog meer te verwelkomen.
En bovenal heb ik daardoor iets ontdekt waarvan ik weet dat mijn moeder er altijd naar op zoek was: een ongekend gevoel van tijd, ruimte en vrijheid.
Ter nagedachtenis aan mijn moeder, Galina Ashley.
